Ο μύθος του κατώτατου μισθού
Το νεοφιλελεύθερο ευαγγέλιο ορίζει ότι η ύπαρξη κατώτατου μισθού είναι αρνητική για την ανάπτυξη της οικονομίας. Βασικά επιχειρήματα είναι ότι η ύπαρξη κατώτατου μισθού αυξάνει το εργατικό κόστος, άρα ωθεί τους εργοδότες στο να είναι πιο επιφυλακτικοί στις προσλήψεις. Ως εκ τούτου οι εργοδότες προσλαμβάνουν λιγότερους άρα αυξάνεται η ανεργία. Οπόταν η μείωση του κατώτατου μισθού η και η εξάλειψη κάθε περιορισμού θα οδηγήσει σε περισσότερες προσλήψεις άρα και μείωση της ανεργίας.
Απομυθοποίηση
1) Ο δείκτης ανεργίας δεν είναι απόλυτος δείκτης ευμάρειας ενός κοινωνικού συνόλου. Οπόταν το μέγεθος της ανεργίας δεν αποτυπώνει αντικειμενικά την κοινωνική πραγματικότητα. Ως εκ τούτου ο στόχος για μείωση της ανεργίας είναι παραπλανητικός. Ένας πιο αντιπροσωπευτικός δείκτης θα ήταν το ποσοστό ποιοτικής εργασίας. Δηλαδή αντί να μετρούμε πόσοι συμπολίτες μας είναι άνεργοι, να μετρούμε πόσοι συμπολίτες μας έχουν εργασία που να τους εξασφαλίζει μια αξιοπρεπή διαβίωση. Σε ένα τέτοιο δείκτη η μείωση του κατώτατου μισθού θα έφερνε το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα από αυτό που θα επιφέρει στον δείκτη ανεργίας. Το ποσοστό των ανθρώπων που δεν θα τα έβγαζαν πέρα θα αυξανόταν. Άρα η μείωση του κατώτατου μισθού δεν συνεπάγεται με περισσότερη κοινωνική ευμάρεια.
2) Ένα από τα ισχυρά επιχειρήματα του αστικού μύθου είναι ότι η μείωση του κατώτατου μισθού θα επιτρέψει την απασχόληση περισσότερων εργαζομένων από εταιρίες, γεγονός που θα αυξήσει την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα των εταιριών, συνεπώς και την κερδοφορία. Αυτό το γεγονός θεωρείται θα δημιουργήσει θετικό κύκλο ανάδρασης στην οικονομία. Ανυπόστατος αφορισμός. Δεν υπάρχει ουτε ένα εγχειρίδιο διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού που να λέει ότι δέκα κακοπληρωμένοι υπάλληλοι είναι πιο παραγωγικοί από οκτώ η εννιά καλοπληρωμένους. Μάλλον το αντίθετο λένε.
3) Πέρα τούτου, η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων δεν είναι απόλυτος αριθμός οπόταν δεν μπορούμε να μιλούμε για αύξηση της με μείωση των μισθών. ας πάρουμε για παράδειγμα δύο εταιρίες που είναι εξίσου ανταγωνιστικές. Ας υποθέσουμε ότι η εταιρία Α μειώνει τους μισθούς και για κάποιο χρονικό διάστημα γίνεται πιο ανταγωνιστική από την εταιρία Β. Τότε η εταιρία Β απαντά και μειώνει εξίσου τους μισθούς. Οπόταν η ανταγωνιστικότητα επανέρχεται στα ίδια επίπεδα και το μόνο που μας μένει είναι η μείωση των μισθών.
4) Έχοντας υπόψη τα πιό πάνω θα προσπαθήσουμε να δείξουμε ότι η μείωση του κατώτατου μισθού μπορεί να επιφέρει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα στην οικονομία. Καταρχάς, είναι ουσιαστικό να θέσουμε ως αξίωμα ότι η ψυχολογία είναι σημαντικός παράγοντας της οικονομίας. Ας θεωρήσουμε, για χάριν του παραδείγματος, ότι έχουμε μια οικονομία των €100000. Από αυτά τα €100000 τα €50000 δαπανούνται σε μισθούς και τα υπόλοιπα παραμένουν στον έλεγχο του κεφαλαίου. Μείωση στους μισθούς μάλλον θα επιφέρει μείωση στα συνολικά εισοδήματα της εργατικής τάξης, αφού κανείς δεν εγγυάται ότι όλες οι εταιρίες θα ξοδέψουν το πλεόνασμα από την μείωση των μισθών σε επιπλέον προσλήψεις. Οπόταν σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να υποθέσουμε ότι η εργατική τάξη θα αποζημιωθεί με €49000. Άρα το κεφάλαιο το οποίο θα διαμοιραστεί στην εργατική τάξη θα μειωθεί. Όμως αυτή η τάξη αποτελεί την βασική καταναλωτική δύναμη της οικονομίας. Η αρνητική ψυχολογία από την μείωση των μισθών μπορεί να επιφέρει μείωση της κατανάλωσης που συνεπάγεται με την μείωση του βιοτικού επιπέδου. Οπόταν οποιαδήποτε αρχικό όφελος από την μείωση των μισθών θα αντισταθμιστεί από μελλοντική συρρίκνωση της οικονομίας. Αυτό θα δημιουργήσει απαιτήσεις για ακόμη χαμηλότερους μισθούς που θα βασίζονται στα ίδια επιχειρήματα (αύξηση ανταγωνιστικότητας, αύξηση κερδοφορίας κτλ) και ο φαύλος κύκλος ξεκινά…
Με τα πιο πάνω σημεία μπορούμε να δούμε ότι η μείωση του κατώτατου μισθού είναι θεμελιακά λάθος ακόμα και με όρους της καπιταλιστικής οικονομίας. Αποδεικνύοντας ότι ακόμα και στον καπιταλισμό η μείωση των μισθών δεν θα βοηθήσει ουσιαστικά καμιά οικονομία, μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι όσοι απαιτούν μείωση και κατάργηση του κατώτατου μισθού έχουν μόνο μικροπολιτικές και καιροσκοπικές επιδιώξεις.
ΥΓ. Κλασσικό παράδειγμα του σημείου 4 είναι αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα.